Otomatik kahve demleme makineleri ya da manuel demleme yöntemleri, hangisini kullanırsanız kullanın, kahve demleme sürecinde demleme hataları meydana gelebilir.
Üstelik kendinizi bir profesyonel olarak görseniz bile bu hataları yapabilir, hatta tekrarlayabilirsiniz. Fakat bunları fark etmeniz, engellemenize de yardımcı olabilir.
Kahve Demlerken Yapılan Hatalar
Bilerek ya da bilmeyerek yaptığımız ve sonuçlarından memnun olmadığımız kahve hazırlarken yapılan hatalara bir bakalım.
1. Temizliğe Dikkat Etmemek
Demleme hatalarından en bariz olanı, temizliği es geçmektir.
Manuel kahve demleme araçları ya da otomatik makineler, hangisini kullandığınız fark etmez. Her kullanımdan sonra bu araçların tüm yıkanabilir ve temizlenebilir parçalarını uygun ve tam bir şekilde temizlemelisiniz.
Ekipmanlarda kalan kahve kalıntıları, bir sonraki demleme işleminizde bardağınıza kötü bir tat bırakabilir. Aynı zamanda uzun süre beklerse bu kalıntılar küflenir ve demleme araçlarınızın tamamen kullanılmaz hale gelmesine neden olabilir.
Fakat bu temizlik işlemlerini de tam yapmak ve arkada deterjan ya da kimyasal kalıntısı bırakmamak gerekir. Parçalarda kalan deterjan kalıntıları kahvenize geçebilir ve kötü tatlara yol açabilir. Ekipmanları temizlemek için, kahve için özel üretilen temizleyici maddeleri de kullanabilirsiniz.
2. Taze Kahve Kullanmamak
Kahve demlerken yapılan en büyük demleme hatalarından biri de bayat kahve kullanmak. Kahvenin taze olması, kavurma tarihi ile alakalı bir durum.
Bugün kavrulan kahve taze kahve olduğu anlamına gelmiyor. Çünkü kavrulma işleminden sonra kahvenin gazlarından arınması ve dinlenmesi gerekiyor. Bu süreç tamamlanıp tat profili oturduğunda artık taze ve kullanılabilir bir kahve oluyor. Bu süre ortalama 5 gün sürüyor.
Yani kavrulma tarihinden 5 gün sonra bu kahve kullanılabilir. Aynı zamanda kahvenin aromaları ve tadı kavrulduktan 1 ay sonra tamamen yok olur. Bu nedenle kavrulma tarihi üzerinden 1 aydan fazla zaman geçen kahveler de tüketilmemeli.
Kahve küflenir mi? Evet, nemli, ışık alan, hava alan bir ortamda kahve küflenebilir. Çünkü her ne kadar kavrulmuş olsa da, bitkisel bir üründür ve uygun şartlarda saklanmadığında küflenir.
3. Öğütülmüş Halde Çok Uzun Süre Bekletmek
Öğütülmüş olarak paket halinde alınan kahveler oksidasyona çok açık halde olur. Oksijen, ısı ve ışık, kahvenin baş düşmanları olduğu için, öğütülmüş kahvenin de paketi açıldıktan sonra ömrü çok uzun olmaz.
Bu nedenle eğer bayat bir kahve içtiğinizi hissederseniz, kahvenizin öğütülmesi üzerinden oldukça uzun zaman geçmiş olabilir, kontrol edin.
Bu hatayı engellemenin en garanti yolu, öğütülmüş kahve yerine çekirdek kahve satın almak ve kısa aralıklarla öğütüp kullanmak. Bunun için de el değirmenlerini ya da otomatik öğütücüleri kullanabilirsiniz.
4. Kahveyi Doğru Koşullarda Saklamamak
Kötü bir kahve demleme deneyiminin arkasında, kötü saklama koşulları yatıyor olabilir. Kahvenin 3 düşmanı olduğunu söyledik: Isı, ışık ve oksijen. Buna nem faktörünü de dahil edebiliriz.
İster öğütülmüş halde isterseniz de çekirdek halinde kahvenizi saklıyor olun, hava almayan ağzı kapalı bir kapta, ışıktan ve ısıdan uzakta muhafaza etmelisiniz. Yine de oda sıcaklığında saklanması tavsiye edilir.
Öneri olarak saklarken kendi paketlerini kullanabilirsiniz. Çünkü hazır olarak satın aldığınız paketler bu koşulları gayet yeterli bir şekilde karşılar. Kahveyi kendi paketinde saklamanın bir faydası daha var. Paket üzerinden kavurma ve öğütme tarihlerini takip edebilirsiniz.
5. Yanlış Öğütme Derecesi
Kahve demleme hatalarından bir diğeri de öğütme derecesini doğru ayarlayamamak.
Eğer demlediğiniz kahve beklediğiniz asiditeyi, aromayı ya da yumuşaklığı karşılamıyorsa, yanlış öğütme derecesi tercih etmiş olabilirsiniz. Kahve demleme çeşitlerine ve demleme sürelerine göre çekirdek öğütme boyutları değişir.
French Press için kalın öğütme yeterliyken, Chemex kullanırken ince öğütme gereklidir. Moka Pot, Espresso makinesi, Hario V60, Cold Drip ya da AeroPress için de bu dereceler farklı farklıdır.
Kahvenizi demleme yönteminize göre daha ince öğütürseniz, daha acı, bitter tatlara yakın bir kahve ortaya çıkar. Tam tersi, daha kalın öğütürseniz, zayıf ve aroması az bir kahve demlersiniz.
6. Kahve/Su Oranını Yanlış Ayarlamak
Filtre kahve demleme yöntemlerinde kullanılan kahve su oranı genelde 1/17’dir. Yani 1 gram kahve için 17 gram su kullanılır. Fakat ekipmanlara ve demleme sürelerine göre bu oran değişiklik gösterebilir.
Dolayısıyla yine kahve demleme yöntemine ve cihaza uygun olan bir kahve-su oranı kullanılmalıdır. Aksi halde kahveniz acı ya da çok hafif olabilir. Bu nedenle göz kararı oranlar kullanmak yerine hassas bir tartı kullanmak mantıklıdır. Böylece bu demleme hatalarının önüne geçilebilir.
7. Su Sıcaklığını Yanlış Ayarlamak
Kahvenizden hiç yanık tadı aldığınız ya da her zaman tattığınız o aromaları hiç hissedemediğiniz zamanlar oldu mu? Her bir adımı doğru takip etseniz de, su sıcaklığını yanlış ayarlamak bu demleme hatalarına yol açabilir.
Sıcak demlenen kahvelerde önerilen su sıcaklığı ortalama 93-94 derecedir. Direkt kaynayan suyu kahveye dökmek, kahvenin yanmasına sebep olabilir. Bu da kahveye kötü bir tat verir.
Aksine yeterli sıcaklığa sahip olmayan su, ekstraksiyon işlemini başlatamayabilir. Sonuç olarak istediğiniz aromalar açığa çıkamaz ve lezzet profili düşük olur.
8. Kalitesiz Su Kullanmak
Kahve demlemek için musluk suyu kullanmak yapılan en büyük demleme hatalarından biri. Çünkü kahvenin %92-98’i sudan oluşur ve musluk sularının içerisinde bulunan klor, kahvenin tadını kötü etkiler.
Bunun yerine arıtılmış musluk suyu ya da şişelerde satılan içme suyu kullanılmalıdır. En kaliteli kahveyi kullansanız bile lezzetsiz ve kötü kaliteli bir su, kahvenizin de kesinlikle kötü olmasına neden olacaktır.
9. Blooming Aşamasını Atlamak
Özellikle manuel kahve demleme ekipmanlarında, öğütülmüş kahvenin üzerine eklediğiniz su kahvenin tamamına temas edemiyor olabilir. Bu sorunla çoğunlukla pour-over demleme yöntemlerinde karşılaşılır.
Bunu önlemek için blooming (çiçeklenme) aşaması atlanmamalıdır. En sık yapılan demleme hatalarından biri de budur. Bu, aslında kahvenin suyunun iki adımda ilave edilmesinden oluşan bir süreçtir.
Kahve telvesinin üzerine çok az miktarda su eklenir ve tüm partiküllerin su ile temas edebilmesi için bir kaşık yardımıyla karıştırılarak 30-35 saniye beklenir.
Ardından kalan su yavaşça eklenir ve demleme işlemi tamamlanır. Eğer bu adım yapılmazda, ekstraksiyon işlemine hiç girmeyen bir kahve tabakası kalabilir. Bu da bardakta daha hafif bir kahve çıkmasına neden olur.
10. Yanlış Kahve Seçimi
Kahve, yetişme aşamasında çevre koşullarından çok fazla etkilenen bir bitkidir. Bu nedenle size uygun olan kahveyi seçemiyor olabilirsiniz.
Mesela meyve tatlarından hoşlanıyorsanız tercih etmeniz gereken kahve ile, acı ve bitter tatlardan hoşlanıyorsanız tercih etmeniz gereken kahve farklıdır.
Dolayısıyla size tam olarak hitap eden kahveyi bulmak için kahve paketleri üzerinde yer alan bilgilere göz atmalısınız. Aynı zamanda farklı lezzetleri deneyerek kendi kahvenizi bulabilirsiniz.
11. Demleme Süresini Takip Etmemek
French Press, Moka Pot gibi demleme araçlarında kahvenin demlenme süresi çok önemlidir. Bu takip edilmezse ortaya yanık ya da henüz demlenmemiş bir kahve çıkabilir.
Mesela French Press’te kahve ortalama 4 dakikada demlenir. Moka Pot’ta ise bu süre 2-3 dakika arasındadır. Bunun için demleme ekipmanının özelliklerine göre kronometre tutmak mantıklıdır.
11 hata yazısında, buzdolabında kahve saklanmasından bahsediyor. Çok iyi vakum olmadıkça buzdolabına konan paket sıcaklık farkı nedeniyle nemlenir.
Katkınız için teşekkürler Serdar Bey. Doğru, bu şekilde yazıldığında okurlarımız vakum detayını kaçırabilirler.