Mükemmel bir espresso hazırlamanın püf noktalarını bu rehberde topladık. Espresso yapmanın inceliklerini ve ipuçlarını bu yazıda bulabilirsiniz. Keyifli okumalar!
Mükemmel Espresso Çekimi Nasıl Yapılır?
Kahve çeşitlerinden en çok bilinen Espresso, bardakta küçük, damakta ve kalplerde yeri büyük bir kahve çeşidi. Tam otomatik makineler kullanılsa bile yapımı sanıldığı kadar kolay değil. Üstelik onlarca farklı kahveye de temel olan bir içecek.
Hatta öyle ki, bazı baristaların kendi yaptıkları dışındaki espressoyu içmediğini bile duymuş olabilirsiniz. Çünkü herkesin damak zevki ve tarifi farklı olabiliyor.
Fakat herhangi bir espressonun da mükemmel olması için bazı ince noktalar var. Bunların her birine adım adım dikkat etmek ve atlamadan uygulamak gerek. Gelin, şimdi espresso yapmanın inceliklerinin neler olduğuna bakalım.
Espresso Kahve Hazırlamanın Püf Noktaları
Espresso kahve nasıl yapılır? Bir espresso tarifi üç aşamadan oluşur: Doz, verim ve süre. Her tarifte bu üçünün verilerini not etmek, bir sonraki tarif için istediğiniz sonucu alamadığınızda nerede hata yaptığınızı bulmanıza yardımcı olacaktır.
Bunların yanında iyi bir espresso nasıl yapılır, ek olarak dikkat etmeniz gereken birkaç kritere daha beraber bakalım.
1. Doz
Espresso yapmanın incelikleri arasında doz kriterinden bahsederken, aslında sepete ne kadar çekilmiş kahve koyduğunuzdan bahsediyoruz.
Tek uçlu portafiltreler için genellikle 7-10 g arasında öğütülmüş kahve kullanılır. Bunlarda genellikle single shot espresso yapılır.
İkili sepetler için ise 16-18 g arasında bir doz kullanılır. Bunlarda da double shot espresso yapılır.
Dozunuzun planladığınız ölçüde olduğundan emin olmak için portafiltreyi boşken tartın. Ardından kahveyi direkt portafiltre içine öğütün ve dolu iken tekrar tartın.
2. Verim
Espresso yapmanın incelikleri arasında ikinci olarak verim kriteri var. Verim olarak bahsedilen, sonuç ürün espressonun gram olarak ağırlığıdır. Bu noktada önerdiğimiz, kahveyi her zaman hacim olarak değil, gram olarak tartmanız.
Çünkü bir shot espressonun hacmi, kullanılan kahveye ve kavrulma zamanına göre değişiklik gösterebilir.
Taze kahve daha çok kremaya sahiptir, dolayısıyla daha hacimli görünmesine rağmen, daha bayat çekirdeklerle yapılan bir espressoya göre daha hafif olur.
3. Zaman
Espresso yapmanın inceliklerinden üçüncü önemi olanı zaman. Espressoda her şeyi birbirine bağlayan şey zamandır. Yani bir espresso çekiminin toplam süresi.
Espresso çekimi 25-30 saniye arasında olmalıdır. Bunu ayarlamak için öğütme boyutunuzu kontrol edebilirsiniz.
Çakıl taşı ve kum örneklerini düşünün. İkisiyle dolu iki farklı kabın içerisine su koyduğunuzda, çakıl taşlarıyla dolu kaptaki suyun hemen aşağı ulaştığını görürsünüz. Oysa kum dolu kapta bu işlem daha uzun sürer.
İşte kahvenizin demleme süresini de öğütme boyutu ile böyle ayarlayabilirsiniz.
Eğer espresso çekiminiz çok uzun sürüyorsa, kahveniz çok ince öğütülmüş demektir, biraz daha kalın öğüterek denemelisiniz.
Eğer çekiminiz çok kısa sürüyorsa, kahveniz çok kaba öğütülmüş demektir, daha ince bir öğütme kullanmalısınız.
Bu noktada kahvenin tazeliği de öğütme boyutunu ve dolayısıyla demleme zamanını etkileyebilir.
Kahve bayatladıkça daha ince bir öğütme derecesi kullanmanız gerekir. Bunun nedeni, bayatlayan kahvenin daha az krema çıkarması ve suyun içerisinden daha hızlı akmasıdır.
Dolayısıyla daha ince bir öğütme ile bunu dengelemeniz gerekir.
Kahve çok hızlı akıyorsa, espresso köpüğü, deterjan köpüğü gibi büyük olur, tadı da yumuşar.
Çok yavaş akışta ise krema çok ince olur, lezzeti eksilir ve tadı acı olur.
4. Portafiltre
Portafiltre de, espresso yapmanın incelikleri ve püf noktaları arasında dikkat edilmesi gereken bir nokta.
Kahve endüstrisinde kullanılan portafiltreler genellikle 3’e ayrılır: 51 mm, 54 mm ve 58 mm. Bunlar, portafiltrelerin çapı.
Çap arttıkça, basınç yüzeyi de arttığından, espresso makinesinin bunu karşılayacak bir güce sahip olaması gerekir.
- En küçük portafiltreler olan 51 milimetrelikler, giriş seviyesi espresso makinelerinde kullanılır.
- 54 mm portafiltreler, biraz daha orta segmentteki makinelerde kullanılır.
- 58 milimetrelik portafiltreler ise profesyonel espresso makinelerinde ve üst segmentteki ev tipi espresso makinelerinde kullanılır.
Öğütme derecesi de bu çeşitlere göre farklılık gösterir. Bu durumda kahvenin makineye göre öğütülmesi, hazır öğütülmüş kahve alınmaması gerekir.
Mesela, aynı derecede öğütülen kahvenin demlenme süresi, küçük çaplı bir portafiltrede daha uzunken, daha büyük çaplı olanda daha kısa olabilir. Bu durumda daha büyük çaplı portafiltre için kahvenin daha ince öğütülmesi gerekir.
Böylece kahve öğütme ve makine arasındaki uyum da dengelenebilir.
5. Yayma ve Sıkıştırma
Eşit bir espresso çekimi için düz bir kahve yatağına ihtiyacınız vardır. Yani portafiltredeki kahvenin, sepetin zeminine eşit yayılmış ve eşit sıkıştırılmış olması gerekir.
Dozu ayarladıktan sonra, kahveyi portafiltre içerisinde eşit bir şekilde yayabilmek için kenarlarına hafifçe birkaç kez vurun. Kahve yatağında çatlama oluşmasını istemezsiniz, bu nedenle bunu minimum hareketle yapın.
Kahve eşit şekilde yayıldığında, sıkıştırma zamanı gelir. Tamperi elinize alın ve kapı kolunu tutar gibi, işaret parmağınız ve baş parmağınız arasında tutun.
Kolunuzu, portafiltreye dik olacak şekilde konumlandırın ve tamperi sepetin üzerine yerleştirin. Kolunuz yaklaşık 90 derecelik bir açıda olmalıdır.
Yavaş, eşit ve hafif bir baskı uygulayarak tamperi bastırın. Burada, uyguladığınız kuvvetin aşırı olmasına gerek yoktur. Kendinizi zorlamadan 15 kg kadar bir kuvvetle bastırmanız yeterli olur.
Sıkıştırma işlemini aşırı yaptığınızda su, kahve tanecikleri arasından geçemez.
Aksi durumda, yeterli sıkıştırma işlemi yapılmadığında su akış hızı çok fazla olur.
6. Espresso Çekimi
Artık kahve yatağı düzleştiğine ve sıkıştığına göre, çekim yapabilirsiniz.
Başlamadan önce espresso yapımanın incelikleri açısından önemli olan; hangi makineyi kullanırsanız kullanın, ısındığından ve kullanıma hazır olduğundan emin olmaktır.
Sıcak ve temiz olduğundan emin olmak için grup başlığından biraz su akıtın.
Makineniz ısındığında portafiltrenizi yerine yerleştirin ve tam olarak oturana kadar sıkıştırın. Ardından makineyi çalıştırarak espresso çekinini yapın ve zamanlayıcınızı çalıştırın.
25-30 sn arasında istediğiniz verime ulaştığınızda, çekimi durdurun.
Unutmayın; espresso çekiminiz 30 saniyeden uzun sürerse, öğütme derecesini daha kalın yapmanız gerekir.
Eğer çekim süreniz 25 saniyeden az sürerse, kahvenizi daha ince öğütmeniz gerekir.
7. Çekirdek
Espresso yapmanın inceliklerinden bir diğeri de çekirdek. Espressoda kullandığınız çekirdek, direkt olarak kahvenin kalitesini belirler. Bu, aslında tamamen sizin zevkinize de bağlıdır.
Fakat genel olarak filtre kahve için kullanılandan biraz daha fazla kavrulmuş çekirdekler kullanılır. Bunun nedeni, espressonun geleneksel tadının biraz daha sert ve acı olmasıdır.
Daha az kavrulmuş çekirdekler bunun yerine daha belirgin bir asidite verir.
Çekirdek türü olarak da; Arabica çekirdekleri lezzetli bir kahve oluştururken, Robusta çekirdekleri daha iyi bir krema çıkarır.
Robusta çekirdek kullanmanız durumunda espressonuz daha köpüklü olacaktır. Arabica çekirdekleri ise kahve lezzetini ve aromasını artıracaktır. Kahve tadında olumlu etki edecektir.
8. Su
İyi bir espresso yapmanın incelikleri arasında kaliteli ve doğru su kullanmak da vardır. Bu noktada, suyun TDS değeri çok önemlidir.
TDS değeri, suyun içindeki çözünmüş katı madde oranıdır. Her 100 ml su içerisindeki çözünmüş katı maddelerin mg olarak karşılığıdır.
Mükemmel bir espresso için kullanılan suyun TDS değeri, 80-130 arasında olmalıdır.
Aynı zamanda mineral açısından magnezyum oranı yüksek, kalsiyum oranı düşük bir su, daha iyi bir sonuç verir.
Son olarak;
Espresso yapmanın inceliklerini açıkladık. Espresso, deneyim işidir. Her denemenizde yukarıdaki kriterlere göre sonuçları not edin. Mükemmel olmayanları bile!
Böylece sizin için en iyi tarifi bulabilirsiniz. Espressoda mükemmelleşmek zaman, sabır ve bol bol pratik gerektirir. ilk seferde tutturamazsanız, sorun değil. Denemeye devam edin!
Sıkça Sorulan Sorular
1 Shot Espresso Kaç Ml?
Single espresso genellikle 25-30 ml arasında değişiklik gösterir.
Double Espresso Shot Kaç Ml?
Double espresso ya da diğer adıyla doppio, 50-60 mililitredir.
Espresso Kalitesi Nasıl Anlaşılır?
Espressonun kalitesi ilk olarak görüntüsünden, yani kremasından anlaşılır. Üzerinde parlak, yoğun, ince köpüklü, altın sarısı bir krema olmalıdır.
Ardından, espressonun kalitesi tadından anlaşılır. Tadı, acı olmasının yanında, bir miktar da tatlı olmalıdır. Aromatik yağlar, espressonun tadını bir miktar ağırlaştırmalıdır.