Kahve dünyasında, aralarından seçim yapabileceğiniz çok sayıda kahve var. Üreticiler ve tüketiciler için en iyi kahveyi seçmenin ortak bir yolu olmalı. İşte bunu uluslararası standartlarda gerçekleştiren kişiler Q Grader dediğimiz uzmanlardır. Bunu yapabilmek için bir sertifika alırlar.
Biz de bu yazımızda Q Grader lisansının ne olduğunu ve bir lisansa nasıl sahip olabileceğinizi anlattık.
Q Grader Nedir?
Q Grader, temelde kahve endüstrisinde kahvelerin kalitesini puanlayabilen lisanslı profesyonellerdir. Bu lisansı almak için duyusal yeteneklerinizi ölçen bir dizi zorlu testi geçmeniz gerekir.
Kahve Kalite Enstitüsü (Coffee Quality Institute) ABD’de bu programı oluşturan ve yöneten kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. Amaçları, kahvenin kalitesini ve onu üreten insanların yaşamlarını iyileştirmektir.
Aynı zamanda kahve uzmanlarının kahve kalitesini puanlamak için kullandığı tatma standartlarını oluştururlar.
Q Grader programı ilk defa 2003 yılında oluşturulmuş ve o zamandan beri dünya çapında binlerce kişiye bu sertifika verilmiştir. Sektörde güçlü bir akreditasyon haline gelmiştir ve şu anda Amerika Birleşik Devletleri’nde 300’den fazla kahve uzmanı vardır.
Bu kişilerin yaptığı işleme “cupping”, kişilere de “cupper” denebilir.
Q Grader Ne Yapar?
Bu sertifikaya sahip olan bir kahve uzmanı, kahvedeki kusurları tespit edebilir, tanımlanamayan kahvenin kökenlerini bulabilir, kahvenin asitlik, tatlılık, acılık ve ekşilik gibi aroma ve koku unsurlarını ölçebilir.
Sahip olduğu bu yeteneklerle cupping işlemi yaparak 100’lük sisteme sahip olan kalite ölçeği SCA tadım puanını ölçüp verebilir.
Birçok işyerinde, kalite kontrol noktalarında, kavurma aşamasında, yeşil kahve satış ve alış aşamalarında kahve uzmanına ihtiyaç vardır. Sertifikalı bir kahve uzmanı, üreticiler ve tüketiciler arasında ortak bir kalite dili oluşturur. Böylece iletişimi ve pazarlara erişimi kolaylaştırır.
SCA Tadım Puanı Sistemi
Cupping işleminde, kahve uzmanı tarafından 80 puanın altında kalan kahveler, ticari kahvedir ve vasat olarak değerlendirilir. 80 ve üzeri puan alanlar, özel kahve ya da nitelikli kahve olarak görülür.
- 80-84.99 – Çok iyi
- 85-89.99 – Mükemmel
- 90-100 – Üstün
Q Grader Sertifika Türleri
Robusta ve Arabica kahveler için alabileceğiniz iki tür Q Grader sertifikası vardır. Çoğu kahve uzmanı, özel kahveler Arabica çekirdeklerinden elde edildiği için bu sertifikayı tercih eder.
Q Grader Lisansı Neden Alınır?
Kahve kavurma uzmanı, kafe sahibi ya da kahve ile ilgilenen herhangi biri, bu alandaki deneyimini ilerletmek için kahve uzmanı lisansı ve sertifikası almayı seçebilir.
Kahve alanında bir işe başvurduğunuzda, portfolyoda güçlü bir referans olacaktır.
Kahve sektöründe çalışan ya da çalışmayan herkes bu sertifikayı almak için sınava girebilir. Katılım için herhangi bir nitelik aranmaz.
Biri Q Grader olarak sertifika aldıktan sonra, bu sertifika ve program dünya çapında tanındığı için kahve endüstrisindeki fırsatları ve iş olanakları artar.
Q Grader Lisansı Nasıl Alınır?
Bir kahve uzmanı lisansı almak için öncelikle bir kurs almanız gerekir. Kurs almak zorunlu olmasa da, sınavdan geçebilecek yetenekleri geliştirmek için insanların buna ihtiyacı olur.
Kurslar ileri düzeyde kahve bilgisini derslere dahil eder. Böylece hem bilgi hem de deneyim sahibi olabilirsiniz. Kurs süresince katılımcılar, kahveleri derecelendirmek ve farklı parti ve çeşitler arasındaki farkları not etmek amacıyla kahveleri nasıl fincanlayacaklarını veya tadacaklarını öğrenirler.
SCA, dünyanın her yerinde, birçok şehirde bulunabilen bu kursları onayladı ve hizmete sundu. Türkiye’deki Q Grader kurslarına buradaki linkten ulaşabilirsiniz.
Q Grader Sınavı
Kahve uzmanı sınavının kendisi, kahveyi yeşil kahveden kavrulmuş çekirdeklere kadar tüm aşamalarında ayırt etmek için duyusal becerilerinize dayanan 22 testten oluşur. Sınav toplamda 6 gün sürer. Aynı zamanda aldığınız lisansı korumak için, her üç yılda bir yenilemeniz gerekir. Herkes, ilk denemede sınavı geçemeyebilir.
- Kupa Testleri – Sınava girenler, diğer kahve uzmanlarıyla birlikte altı kahve örneğinden deneme yapar ve puanlar.
- Organik Asit Eşleştirme Çiftleri – Öğrenciler, kahvede yaygın olarak bulunan dört farklı asit türünü tanımlar.
- Örnek Kızartma Kimliği Becerileri – Kavrulmuş kahve örneklerinde bulunan farklı türdeki hatalar tespit edilir. SCAA cupping protokolü kavurma talimatlarında açıklanan kurallar kullanılır.
- Yeşil Kahve Derecelendirmesi – Üç kavrulmamış kahve örneği derecelendirilir.
- Koku Testleri – Kahvede yaygın olarak bulunan 36 yaygın aromatik koku tanımlanır.
- Duyusal beceriler – Tatlı, tuzlu ve ekşiden oluşan üç farklı çözeltinin gücü kişi tarafından kendi başına belirlenir, ardından karıştırılır.
- Kahve bilgisi – Son olarak, Q Grader testinde kavurma, hasat, tadım, yetiştirme ve işleme hakkında çoktan seçmeli 100 soru sorulur.
Özetle;
Q Grader, yeşil kahvenin ve kavrulmuş kahvenin duyusal değerlendirmesinde yetenekli olan profesyonellerdir. Kahve endüstrisinde istihdam edilirler. Arabica ve Robusta çekirdekleri için ayrı sertifika programları vardır.
Bu program, dünyanın dört bir yanındaki kahve uzmanlarına özel beceriler kazandırır ve nitelikli kahvenin belirlenebilmesini sağlar. Satıcıların ve alıcıların kaliteli kahveyi ortak bir paydada belirleyebilmelerine yardımcı olur.
Bir Q Grader lisansı, birçok kahve uzmanı için takdire şayan bir girişimdir ve profesyonel olarak kahve tatmak için gerekenlere sahip olduğunuzu kanıtlar. Bu sertifika, kahve endüstrisinin olmazsa olmazıdır.