Peaberry, sadece ismi ile değil, deneyenlerden gelen üstün kahve profili yorumları ile merak uyandıran bir kahve terimi.
Aslında doğal mutasyona uğramış bir kahve çekirdeğinin ismi. Fakat kısıtlı üretimi, zor işlenmesi nedeniyle oldukça pahalı ve kahve endüstrisinde adını çokça duyuruyor.
Peaberry Nedir?
Peaberry aslında mutasyona uğramış bir kahve çekirdeğidir. Normalde bir kahve kirazının içerisinde birbirine yapışık iki kahve çekirdeği bulunur.
Fakat çok nadir olsa da, tek bir çekirdek meydana gelebilir. Bu tek çekirdek, diğer çekirdeklerden daha yoğun, daha büyük ya da daha küçük olabilirler.
İspanyolca’da caracol veya “salyangoz” olarak da adlandırılır. Dünyadaki kahvelerin sadece %5’inde bu çekirdek türü görülebilir.
Normal kahve çekirdeklerini ve bu tek çekirdekleri tadanlar, peaberry çekirdeklerinin daha tatlı ve daha lezzetli olduğunu söylüyor.
Peaberry Nasıl Ortaya Çıkar?
Bir kahve kirazında 2 ovül (tohum taslağı) bulunur. Bu iki ovül de tozlaşarak kahve kirazının içinde, birbirine yapışık 2 farklı kahve çekirdeği oluşturur.
Fakat çok nadir durumlarda, bu tohum taslaklarından sadece biri döllenir. Dolayısıyla sadece bir çekirdek gelişir ve ortaya, şekli yuvarlağa daha yakın bir kahve çekirdeği olan peaberry çıkar.
İkinci tohum taslağı gelişmediği için, bu döllenen tek tohum, büyüyebilmek için ekstra alana sahip olur. Dolayısıyla normal çekirdekten biraz daha büyük ve yuvarlak bir kahve çekirdeği büyür.
Bu çekirdeklerin kalitesi de normal çekirdekler gibi kahve ağacının türünden, işlenme yönteminden, rakımdan ve yetiştiği ortamdan etkilenir.
Peaberry Kahve Çekirdeği Nasıl Anlaşılır?
Kahve çekirdekleri henüz kahve kirazlarının içerisindeyken, kurutulup ayrıştırılmamışken peaberry çekirdeklerini bunlar arasından ayırmak mümkün değildir. Çünkü çekirdek görünmez ve bu çekirdeklerin kirazları da dışarıdan diğerleri ile aynı görünür.
Bu nedenle kahve kirazları toplanıp işlendikten sonra içerisindeki tek çekirdekler elle tasnif edilir. Birçok durumda, bu çekirdekler normal çekirdeklerin içine karışır ve araya kaynar.
Bazen, üreticiler bu mutasyona uğramış çekirdekleri özel olarak satmak için ayırır ve bir araya toplayarak bunlara özel bir kavurma işlemi uygular.
Bu kadar nadir olmaları, özel bir şekilde elle ayrıştırılmaları ve farklı olarak kavrulmaları nedeniyle oldukça yüksek fiyata satılır.
Peaberry Kahve Çekirdeği Nasıl Kavrulur?
Kaliteli olarak kabul edilsin ya da edilmesin, bu nadir çekirdeklerden en iyi şekilde yararlanmak için doğru kavrulmaları gerekir. Burada, normal kahvelerden farklı olan birkaç nokta vardır.
İlk olarak, kavrulmadan önce, normal çekirdekler ile peaberry çekirdekler ayrıştırılmalıdır. Genelde hasat sonrası bu işlem yapılsa da kavurucuların da kontrol etmesinde fayda vardır.
Normal çekirdeklere göre büyüklük ve yoğunluk farkı nedeniyle, çekirdek boyunca ısı farklı şekilde aktarılır. Bu da, kavurma şeklinde ve hızında farklı yaklaşımlar uygulanması gerektiğini gösterir.
Peaberry için bir kavurma profili oluşturmak normal çekirdeklerden zor olabilir. Bu nedenle önce bir örnek kavurma yapılarak hangi lezzetlerin öne çıkarılacağı belirlenmelidir.
Kavurma profilini belirledikten sonra kavurma işlemi daha kolay bir hale gelebilir. Çünkü bazı araştırmalar, bu çekirdeklerin yuvarlak şekilli olması nedeniyle özellikle tamburlu kavurma makinelerinde daha kolay döndüğünü, dolayısıyla daha eşit bir kavurma işlemine tabi olduğunu ortaya koyar.
Aynı zamanda homojen bir şekilde biraz daha büyük olan çekirdekler daha iyi bir şekilde kavrulur.
Bazı kavurma uzmanları, peaberry çekirdeklerinin normal çekirdeklerden daha erken bir şekilde, daha hafif bir ilk çatlak oluşturduğunu söyler. Bu nedenle kavurma sırasında bu süre zarfında çok dikkat edilmesi gerekir.
Çekirdeğin daha yuvarlak olan şeklinin bir dezavantajı da vardır. Bu çekirdeklerde dışarıdan gelen ısının çekirdeğin ortasına ulaşması daha uzun sürebilir.
Peaberry Kahve Çekirdeği Neden Daha Üstün Kabul Edilir?
Genel olarak, bu çekirdeklerin, bir kahve kirazı içindeki besinleri iki çekirdekle paylaşmak zorunda olmadığından daha üstün bir lezzet profiline sahip olduğu düşünülür.
Bu çekirdekler fincanda daha parlak bir asidite, tatlılık, daha konsantre ve karmaşık tatlar sunar. Araştırmalar, bu çekirdeklerin daha yüksek yoğunluk seviyesine sahip olduğunu ortaya koyar.
Fakat çekirdeklerin kalitesinin tek çekirdek olmasına mı, yoksa sadece diğer kahvelerle birlikte yetiştiği ortamdan gelen genel bir kaliteye mi bağlı olduğu kesin olarak bilinmiyor.
Yani, bugün piyasada peaberry kahve olarak satılan çekirdeklerin, gerçekten kaliteli koşullarda yetiştiği için iyi bir profile sahip olma ihtimali yüksek. Bu da, aslında aynı ortamda yetişen normal çekirdeklerin de bu tek çekirdeklerde aynı kaliteye sahip olabileceği anlamına geliyor.
Peaberry çekirdekleri normalden farklı görümleriyle ilginç görünür. Fakat normal çekirdeklerden daha iyi olup olmadığı hala bir tartışma konusudur.